Ekspansja Zakonu Ducha Świętego postępowała szybko zarówno we Francji, jak i w całej Europie. W 1203 r. powstaje szpital w Besancon, w 1204 w Dijon,  w 1230 w Poligny, w 1236 w Neufchateau, w 1238 w Toul, w Dol w 1256… Pod koniec XIII wieku jest ich w Europie ok. 180, a pod koniec XIV wieku ok. 400. W XVI wieku w prawie każdym większym mieście Europy funkcjonuje Szpital Ducha Świętego, a łączna ich ilość osiąga największą  w historii Zakonu liczbę  ok. 1250.

Rudolf Virchow, wybitny lekarz i humanista niemiecki, który ze szczególną kompetencją zgłębiał początki szpitalnictwa w Niemczech w jednej ze swych monografii szkicuje obraz wielkiego ruchu, który był przyczyną przeobrażeń, jakie się dokonały w kryteriach opieki szpitalniczej. Ruch ten otrzymał pierwszy impuls na początku XIII w. i rozprzestrzenił się rozległymi reperkusjami we wszystkich krajach Europy. Zasługę tego ruchu przypisuje Innocentemu III i Gwidonowi z Montpellier, których fundacje stanowiły początek nowego okresu w życiu szpitalnictwa.

Dzieło bł. Gwidona, zapoczątkowane przed ponad 800-laty w Montpellier, przechodziło w swej historii różne koleje losu. Od wielkiego rozkwitu w wiekach XIII-XV, do rozpadu i prawie całkowitego zaniku w wiekach XVI-XIX. Od początku XVI w. powolny upadek Zakonu zaznaczał się coraz bardziej. Protestantyzm spowodował postępujące zanikanie domów zakonnych w państwach, które przystąpiły do Reformacji. We Francji, w 1672 roku Zakon Ducha Świętego został zniesiony  przez  króla  i przyłączony do zakonu rycerskiego Świętego Łazarza. Duchownym udało się jednak stawić opór i przywrócić na nowo istnienie Zakonu. Całkowicie niezależny od Rzymu, przetrwał do czasu rewolucji francuskiej, w której zawieruchach całkowicie zaginął. W 1760 istniał jeszcze klasztor w Belgii i na Węgrzech. W Portugalii został rozwiązany wraz z innymi zakonami religijnymi dekretem rządowym ogłoszonym w 1834 roku. W Polsce gałąź męska przetrwała do 1823 roku. Tutaj jednak, podobnie jak we Francji i w Hiszpanii zachowała się gałąź żeńska. We Włoszech zakon powoli zaczął zanikać od końca XVII wieku. Gałąź męska zredukowała się do niewielkiej grupy kanoników.  W 1841 roku było ich 10 – w domu rzymskim. Papież Pius IX zawiesił istnienie Zakonu 1.07.1847 roku bullą Inter plurima. Ostatni duchak w Rzymie umarł w 1870 roku.